İş Kanunu’na Göre Kıdem Tazminatı Alabilecek Kişiler
Kıdem tazminatı, işçinin çeşitli sebeplerden dolayı işinden ayrılırken işveren tarafından 1475 sayılı İş Kanunu’nun 14.Maddesi gereğince ödemek zorunda olduğu bir tazminat şeklidir.
İş yasasının 24. Maddesi gereğince aşağıdaki durumlarda işçi kıdem tazminatı alarak işten çıkabilir. Ancak kıdem tazminatına hak kazanabilmek için aynı şirkette 1 yıl boyunca işçinin çalışması gerekir. (Farklı yerlerde fakat aynı grup şirketi ise çalışılan aylar birleştirilir.)
- İşverenin haklı bir fesih nedeni olmadan işçinin iş sözleşmesine son vererek işten çıkarması.
- Kadınların “evlenmeleri” halinde evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde istifa etmesiyle kıdem tazminatına hak kazanır.
- Erkeklerin askere gitmesi durumunda sülüs belgesini işverene getirmesi durumunda kıdem tazminatına hak kazanır.
- Çalışan emekli oluyorsa SGK’dan emekli olduğuna dair imzalı belge ile kıdem tazminatına hak kazanır.
- Çalışan her ne şekilde öldüyse o kişinin yakınlarına kıdem tazminatı ödemesinin yapılması için ölen kişinin ailesinin mahkemeden yazı getirmesi ile kıdem tazminatı alınmaya hak kazanılır.
Çalışan İstifa Ederse Kıdem Tazminatı
“İş Kanununun 24. Maddesine göre işçi aşağıdaki sebeplerden dolayı istifa ederse kıdem tazminatını alabilir.
1. Sağlık Sebepleri
- Yaptığı işten sağlığının bozulma ihtimali,
- Sağlığının bozulması,
2. Ahlak ve İyi Niyete Uymayan Haller
- İşveren işçiye yalan söylerse,
- İşveren işçiye tacizde bulunursa,
- İşveren işçinin maaşlarını zamanında ödemezse,
( Kanunen 20 gün içinde işçinin maaşını işveren ödemek zorundadır. Bir kere geç ödeme yapılması söz konusu ise geçerli olmayabilir.)
3. Zorlayıcı Sebepler / İşverenden kaynaklı
- İşçi, işverenden kaynaklanan bir nedenden dolayı 1 haftadan uzun süre işe gidemezse ve parasını alamazsa ve işveren işçinin gelmediği gün parasını keserse işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
Bu sayılanların dışında bir durum var ise işçi kıdem tazminatını hak etmez.
İşverenin Kıdem Tazminatı Ödemeden İşçiyi Çıkarma Hakkı
İşçi, İş Kanunu’nun 25. Maddesinde belirtilen hallere uygunsa işveren tarafından kıdem tazminatı ödenmeden işten çıkarılabilir. 25. Maddede belirtilen haller:
1- Sağlık Sebepleri
- İşçi özel hayatına dikkat etmeyerek ( içkiye düşkünlük, derli toplu olmayan yaşantı vs.) üst üste 3 gün farklı günlerde 5 gün sağlık nedeni ile rapor alıyorsa,
- İşçi bulaşıcı bir hastalığa yakalanmışsa,
(Yargıtay bu gibi durumlarda sağlığından dolayı olduğu için kıdem tazminatı hakkı işçiye tanıyabiliyor. Kanun ise bu hakkı vermiyor.)
2- Ahlak ve İyi Niyete Uymayan Haller
- İşçi işverene mesleği hakkında yalan söylüyorsa,
- İşçi işverene veya işverenin aile üyelerine hakaret ediyorsa,
- İş yerinde çalışanlara sataşıyorsa,
- İşçi başka bir işçiye tacizde bulunursa,
- İşçinin işverenin güvenilirlik, doğruluk veya dürüstlüğüne aykırı davranması,
- İşçi iş yerinde 7 günlük hapis cezasından fazla bir suç işlerse / Kullanılmıyor.
- Aynı ay içinde işçi üst üste 2 gün farklı günlerde 3 gün haber vermeden işe gelmez ise,
- İşçi yapmakla görevli bulunduğu görevleri yapmamakta ısrar ederse,
- İşçinin eli altındaki malzeme, makine kendi kusurundan dolayı bozulduysa ve 30 günlük ücreti ile ödemeyecek haldeyse.
3. Zorlayıcı Sebepler / İşçiden kaynaklı
- İşçi iş yerine zorlayıcı bir sebepten dolayı 1 haftadan fazla süre ile gelmez ise kıdem tazminatına hak kazanamaz.
